Aşırı fedakarlık nedir ve neden tehlikelidir? Psikologlar Tarafından Zararlı Bulunan 6 Davranış Stili

Fedakarlık, başkalarının iyiliği için kendi çıkarlarını veya rahatlığını geri plana koyma eylemi olarak tanımlanır. Ancak bu davranış şekli aşırıya kaçtığında, bireyin ruh sağlığına zarar verebilir. Psikiyatrist Christine BL Adams, aşırı fedakar insanlara özgü davranış kalıplarının uzun vadede bireyin psikolojik dengesini bozabileceğini belirtiyor.

Peki, aşırı fedakar insanlar hangi davranışları gösterir ve bu durum neden zararlı olabilir? Yapılan bilimsel çalışmalar, bu bireylerin kendi mutluluklarını ikinci plana atma eğiliminin ciddi psikolojik ve sosyal sorunlara yol açabileceğini gösteriyor.

Psikologlar, aşırı fedakarlığın tehlikelerini ve bu kişilere özgü 6 temel davranış şeklini açıklıyor.

1. Kendi Duygusal ve Fiziksel İhtiyaçlarını Geri Plana Atma

Aşırı fedakar insanlar, başkalarının mutluluğunu kendi fiziksel ve duygusal iyilik hallerinden öncelikli görürler. Başkaların sorunlarını çözmeye odaklanarak kendi iç dengesini kaybedebilirler.

Uzman Görüşü

Dr. Christine BL Adams'a göre, aşırı fedakar insanlar kendi refahlarını göz ardı ettiklerinde, tükenmişlik sendromuna yakalanma riskleri artar. Zamanla bu durum, hem psikolojik hem de fiziksel sağlıklarını olumsuz etkileyebilir.

2. Yardım Almakta Zorluk Çekmek

Aşırı fedakar insanlar, yardım istemekten çekinirler. Başkalarına destek olmaya alışkan oldukları için kendilerini yardıma muhtaç hissetmek istemezler. Bu nedenle, bir destek mekanizması oluşturamazlar.

Psikolojik Sonuçlar

Psikologlara göre, yardım kabul edemeyen bireyler zamanla yalnızlık hissine kapılabilir ve bu durum depresyon riskini artırabilir.

3. Karşılıksız İyi Niyetin Nankörlükle Karşılanması

Aşırı fedakar insanlar, çoğu zaman karşılıksız yardım ettikleri kişiler tarafından takdir görmezler. Hatta, kendilerine daha fazla şey bekleyen insanlar tarafından kullanılabilirler.

4. Toksik İlişkilerde Kalma

Aşırı fedakar bireyler, kendi iyiliklerinden çok, başkalarının mutluluğunu öncelikli gördükleri için zararlı ilişkilerde kalmaya devam edebilirler.

Romantik İlişkilerde Aşırı Fedakarlık

Dr. Adams’a göre, bu kişiler, olumsuz geri bildirim aldıkları partnerleriyle uzun yıllar boyunca ilişkilerini sürdürebilir.

5. Bitmiş İlişkilere Bağlı Kalmak

Aşırı fedakar insanlar, bitmiş ilişkilerde dahi yardım etmeye devam ederler. Eski sevgili veya arkadaşlarının hala onlara ihtiyacı olduğuna inanarak, kendi hayatlarının ileriye gitmesini engelleyebilirler.

6. Mükemmeliyetçi ve Suçluluk Duygusu ile Hareket Etmek

Bu bireyler, "Yeterince çabalamıyorum" veya "Sevdiklerimi mutlu edemiyorum" gibi düşüncelerle kendilerini baskı altına alırlar. Bu durum uzun vadede stres, kaygı ve depresyonu tetikleyebilir.

Uzman Tavsiyesi

Psikologlar, bu tarz duyguların kontrol altına alınması için profesyonel destek alınmasını öneriyor.

Aşırı Fedakarlığın Önüne Nasıl Geçilir?

Aşırı fedakar bireylerin kendilerini koruyabilmeleri için bazı sınırlar belirlemesi gerekir.

Kendinize Şu Soruları Sorun:

"Başkalarına yardım ederken kendi iyiliğimi ihmal ediyor muyum?"

"Benim de yardım alabileceğim insanlar var mı?"

"Hayır demekte zorlanıyor muyum?"

Profesyonel Destek Alın

Eğer aşırı fedakarlık sizin ya da bir yakınınızın hayatını olumsuz etkiliyorsa, bir uzmandan destek almak en doğru adım olacaktır.

Son Söz

Aşırı fedakarlık, iyi niyetli bir davranış gibi görünse de, kişinin kendi mutluluğuna ve ruh sağlığına zarar verebilir.

Eğer siz de bu belirtileri yaşıyorsanız, kendinize daha fazla önem vermeyi ve dengeli bir hayat sürdürmeyi unutmayın!