Osmanlı Puşideleri: Samsun Olgunlaşma Enstitüsü'nde Canlanıyor

Osmanlılarda mezar sandukalarının üzerine örtülen örtü olarak bilinen puşideler, Samsun Olgunlaşma Enstitüsünde usta öğreticiler tarafından ilmek ilmek işlenerek yeniden yapılıyor. Oldukça sabır gerektiren, yapımı 1-2 yıl süren ve birçok şehzade ile sultanın puşidelerini özenle yapan usta öğreticiler, şu anda Mihrimah Sultan’ın puşidesi üzerinde çalışıyor.
2016 yılında Milli Eğitim ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları arasında imzalanan protokolle zamanla yıpranan puşidelerin yenileme kararı alındı. Türkiye’nin dört bir yanındaki olgunlaşma enstitüleri puşideleri üretmek için kolları sıvadı. Samsun Olgunlaşma Enstitüsü de 2016 yılından bugüne kadar 5 adet puşidenin yapımını tamamladı. Şu anda Kanuni Sultan Süleyman’ın kızı olan Mihrimah Sultan’ın puşidesini yapan usta öğreticiler, çalışmaya devam ediyor.

"Elde Maraş işi tekniği kullanılıyor, 1-2 yıl sürüyor"

Samsun Olgunlaşma Enstitüsü’nde El Sanatları Teknolojisi Nakış Öğretmeni Ayşe Sağdış, "Puşide, Osmanlılarda mezar sandukalarının üzerine örtülen örtüleri ifade eder. Samsun Olgunlaşma Enstitüsü kültür tarihimize desen, hat, işçilik, malzeme ve süslemeleriyle ışık tutan özellikleri sayesinde Türk kültür tarihi içerisinde önemli yere sahip puşideleri ilmek ilmek işlemektedir. Büyüklüğüne göre 1-2 yıl arasında yapımı süren puşideler, Osmanlı döneminde mezar sandukalarının üzerini örtmek için kullanılırdı. Zamanla yıpranan puşidelerin desen arşivi hazırlanarak uygun bulunanların yeniden üretimi gerçekleştiriliyor. İstanbul Müzeler ve Türbeler Müdürlüğünden alınan liste ve izin doğrultusunda İstanbul’da bulunan Osmanlı Hanedanına ait 123 türbe içerisindeki 158 sanduka örtüsünün yenilenmesi planlanmıştır. Cumhurbaşkanlığı himayesinde İstanbul Beylerbeyi Sabancı Enstitüsü koordinatörlüğünde Türkiye genelinde olgunlaşmalar tarafından icra edilen puşide projesine Samsun Olgunlaşma Enstitüsü olarak katıldık. Enstitümüz 2016 yılından bugüne kadar 5 adet puşidenin elde Maraş işi tekniği ile tamamlanmıştır. Şimdiki puşidemiz Kanuni Sultan Süleyman Türbesi’ne ait Mihrimah Sultan puşidesidir. Puşidenin yapımında elde Maraş işi tekniği kullanıldığından usta öğreticilerimizi projeye alırken beceri sınavına tabi tutuyoruz. Usta öğreticilerimi puşidenin yapımına katkı sağlıyorlar. Şu ana kadar yapımı tamamlanan puşideler Sultan 4. Mustafa, Şehzade Selim, Şehzade Orhan, Şehzade Hasan ve Şehzade Numan puşideleridir" dedi

Dindar ve hayırseverdi, oldukça büyük bir servete sahipti

Kanûnî Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan’ın kızı olan Mihrimah Sultan, kaynaklara göre iyi yetiştirilmiş olup güzel konuşur ve güzel yazardı. Kaleme aldığı mektuplarından iç ve dış siyasî gelişmelerle de ilgilendiği anlaşılmaktadır. Son derece dindar ve hayırseverdi, oldukça büyük bir servete sahipti. Mihrimah Sultan Üsküdar’da iskele karşısında iki minareli bir cami, çeşme, medrese, sıbyan mektebi ve kervansarayın yanı sıra Edirnekapı’da tek minareli bir cami, bir çeşme, bir medrese, sıbyan mektebi ve bir çifte hamamdan oluşan bir külliye inşa ettirmiştir. Edirnekapı’daki hayratına su temin etmek için Zincirli suyu da denilen Mihrimah suyu tesisini yaptırmıştır. Ayrıca bu vakıfların birer imareti bulunmaktadır. Mekke’de Aynizübeyde su yollarını tamir ettirmiş ve bu iş için 500 bin altın harcamıştır. Bulgaristan’da XVI. yüzyılın ilk yarısında kurulan Avretalan (Koprivştitsa) Mihrimah Sultan’ın evkafı arasındaydı.