Tarımsal maliyetlerde aylık artış hızı yavaşladı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Şubat ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendiren ATB Başkanı Ali Çandır, "Şubat ayında Tarım-GFE’nin aylık yüzde 1.22 ilan edildi. Bu rakam, 2021 yılı Şubat ayı enflasyonunun altında ilan edildi. Böylece Şubat ayı ortalaması olan yüzde 1.5’in altında bir aylık enflasyon ilan edilmiş oldu. Geçtiğimiz yıl Şubat ayındaki yüzde 80.99’luk rekor enflasyondan yaklaşık 10 puanlık bir hız kesme söz konusudur” dedi.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Şubat ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Şubat ayında Tarım-GFE’nin aylık yüzde 1.22 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu rakam, 2021 yılı Şubat ayı enflasyonunun altında ilan edildi. Böylece Şubat ayı ortalaması olan yüzde 1.5’in altında bir aylık enflasyon ilan edilmiş oldu” dedi. Tarım-GFE’nin yıllık yüzde 69.99 ilan edildiğini belirten Çandır, “Bu yıllık rakam, son 8 yılın en yüksek ikinci rakamı olmuştur. Geçtiğimiz yıl Şubat ayındaki yüzde 80.99’luk rekor enflasyondan yaklaşık 10 puanlık bir hız kesme söz konusudur. İlan edilen rakamlar, Şubat ayları itibariyle nispi yüksek bir dönem içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Özellikle yıllık düzeyde geçmişe göre hala rekor düzeylerde bulunmaktayız” dedi.

Yıllıkta rekor tohumun

TUİK tarafından açıklanan Şubat ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında, tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 0.97 ve yıllık yüzde 67.77’lik artış ilan edildiğini belirten Çandır, tohumda yüzde 1.77, enerjide yüzde -3.95, gübrede yüzde -2.48, ilaçta yüzde 2.63, veteriner hizmetlerinde yüzde 0.79, yemde yüzde 2.89, diğer kalemlerde ise yüzde 2.62’lik değişimlere dikkat çekti. Çandır, aynı kalemlerin Şubat ayındaki yıllık değişimlerine bakıldığında, tohumda yüzde 83.18, enerjide yüzde 38.63, gübrede yüzde 77.92, ilaçta yüzde 38.73, veteriner hizmetlerinde yüzde 47.62, yemde yüzde 70.44 ve diğer kalemlerde ise yüzde 109.23 artış ilan edildiğini belirtti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylık yüzde 2.92, yıllık yüzde 87.00’lik artış olduğunu kaydetti.

Makas üretici lehine döndü

TÜİK’in Şubat ayı tarımsal üretici fiyat endeksini (Tarım-ÜFE) aylık yüzde 6.58, yıllık ise yüzde 127.56 olarak ilan ettiğini hatırlatan Başkan Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştı. 2023 yılı Ocak ve Şubat aylarında da makas, yine üretici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesim için birikmiş zararları kapatmak açısından olumlu beklentidir” değerlendirmesinde bulundu.

Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının da tarımı dolaylı olarak etkilediğini belirten Başkan Ali Çandır, “Şubat ayında açıklanan aylık yüzde 0.42 ve yıllık yüzde 48.13 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu ile aylık yüzde 1.56 ve yıllık yüzde 76.61 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini göstermektedir. Ancak bu ay özellikle YD-ÜFE rakamının geçen aya göre düşük artışla ilan edilmesi, tarımsal girdi fiyatları üzerinde olumlu etki yapabilecektir” dedi. Yİ-ÜFE içindeki gıda imalatının aylık yüzde 4.64 ve yıllık 88.38 arttığına dikkat çeken Çandır, “Gıda imalatı enflasyonu, aylıkta ve yıllıkta Tarım-GFE’den yüksek iken Tarım-ÜFE’den ise aylıkta ve yıllıkta düşük seyretmiştir. Bu enflasyonlar, gıda imalatı maliyetleri açısından yükseltici etki yapmaya devam etmiştir” değerlendirmesinde bulundu.

Şubat ayında üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık tüketici enflasyonu TÜFE’nin aylık yüzde 3.15 ve yıllık yüzde 55.18 ilan edildiğini hatırlatan Çandır, “Tüketici taraftaki gıda enflasyonu aylık yüzde 7.36 ve yıllık yüzde 69.33 olmuştu. İşlenmemiş gıda enflasyonu ise Şubat’ta aylık yüzde 11.05 ve yıllık yüzde 66.13 düzeyinde ilan edilmişti. Yaş meyve sebze enflasyonu ise aylık yüzde 18.04 ve yıllık 40.43 olarak ilan edilmişti. Tüketici taraftaki bu rakamlar; üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını, yaklaşık yüzde 60 düzeyinde tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” değerlendirmesinde bulundu.