Yoksulluk rakamları belli oldu, oran düşse de et yiyemeyen insanlar azımsanamaz

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 yılına ilişkin "Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri"ni düzelterek yeniden yayımladı. Türkiye genelindeki yoksulluk oranında dikkat çeken değişiklikler var. Ancak hala ciddi sosyo-ekonomik sorunlar kendini gösteriyor: Örneğin, her 100 kişiden 40'ı iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek tüketemiyor.

Yoksulluk Oranı Yüzde 13,5’e Geriledi

2023 yılı verilerine göre, eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si esas alınarak hesaplanan yoksulluk oranı, 0,9 puanlık bir düşüşle yüzde 13,5 seviyesine indi. Bir önceki yıl yüzde 14,4 olan bu oran, ekonomik iyileşmelerin sınırlı da olsa etkisini gösterdiğini işaret ediyor. Ancak bu iyileşme, hayat pahalılığı ve satın alma gücünün düştüğü bir dönemde gerçekleştiğinden, toplumsal algıda yoksulluğun derinliği hâlâ hissediliyor.

Maddi ve Sosyal Yoksunluk Azaldı

TÜİK’in açıkladığı verilere göre, maddi ve sosyal yoksunluk oranı, 2022’ye kıyasla 2,2 puan azalarak yüzde 14,4 oldu. Bu istatistik, hanelerin ekonomik zorluklarla mücadele ederken hangi temel ihtiyaçlarını karşılayamadıklarını ortaya koyuyor. Verilere göre, hanelerin yüzde 58,8’i evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamıyor. Ayrıca, yüzde 39,2’si iki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafını karşılayamadığını belirtti.

Gelir Dilimlerine Göre Yoksulluk

TÜİK'in yaptığı hesaplamalar, farklı gelir dilimlerine göre yoksulluk oranlarını da gözler önüne seriyor. Ortalama gelirin yüzde 60'ı dikkate alındığında yoksulluk oranı, yüzde 21,3 olarak kaydedildi. Bu oran bir önceki yıla göre 0,3 puan düşüş gösterdi. Yoksulluk, gelir dağılımındaki eşitsizliklere dikkat çekerken, ekonomik refahın toplumun her kesimine aynı şekilde yansımadığını da gözler önüne seriyor.

Bölgesel Yoksulluk Oranları Arasında Uçurum Var

Yoksulluk oranları Türkiye genelinde bölgesel olarak büyük farklılıklar gösterdi. Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde yoksulluk oranı yüzde 16,6 seviyesinde ölçülerek en yüksek yoksulluk oranına sahip bölge oldu. Diğer yandan, Gaziantep, Adıyaman, Kilis bölgesinde yoksulluk oranı yüzde 3,1 ile en düşük seviyede tespit edildi.

Konut Sahipliği ve Borçlanma Oranı

2023 yılında konut sahipliği oranı yüzde 56,2 seviyesine düşerken, kirada oturanların oranı ise yüzde 27,8 oldu. Bu dönemde konut dışı borçlanmaların da azaldığı görüldü; 2022’ye kıyasla 1,4 puanlık bir düşüşle borç veya taksit ödemesi olan hanelerin oranı yüzde 58 olarak kaydedildi. Borçların yüzde 14,9’u ise haneler için ciddi bir maddi yük oluşturuyor.

Sürekli Yoksulluk Oranı da Düşüşte

TÜİK verilerine göre, sürekli yoksulluk oranı da 1 puan azalarak yüzde 13 seviyesine geriledi. Bu oran, son dört yılda en az iki kez yoksulluk yaşayan bireyleri kapsıyor. Düşüş eğilimi umut verici olsa da, uzun vadede yoksulluk döngüsünden çıkmakta zorlanan geniş bir kesim var.