Burdur

Bendevi Palandöken, Burdur'da Konuştu

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, “Türkiye’nin her yerinde sorun aynı. Sorun ekonomi, sorun piyasalardaki istikrarsızlığın azlığından kaynaklı. Dolayısıyla fiyatların yükselmesi hem tüketiciyi hem de esnafı rahatsız ediyor.” dedi.

TESK Başkanı Bendevi Palandöken, Burdur Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Metin Sipahi’yi ziyaret etti. Palandöken ziyarette şunları söyledi;

“Esnafın kullandığı akaryakıtta indirim bekliyoruz”

“Türkiye’nin her yerinde sorun aynı. Sorun ekonomi, sorun piyasalardaki istikrarsızlığın azlığından kaynaklı. Dolayısıyla fiyatların yükselmesi hem tüketiciyi hem de esnafı rahatsız ediyor. Tabi düne kadar alıştığımız bir şey vardı, devletin elektrik, doğalgaz gibi temel hizmetleri kamudaydı şimdi özel sektör. Önemli de bir fiyat değişti ama dünyada da hem petrolde hem tahılda hem de oto gaz, mazot fiyatları yükselen emtialar arasında. Benzin başta olmak üzere hizmet sektörünü etkiliyor. Şöyle bir örnek vermek gerekirse Antalya’dan bir kamyonun Burdur’a 10 bin liradan aşağıya gelmesi mümkün değil. Bu kadar mesafe ve çünkü yakılan benzin belli. Bunun için esnafın kullandığı akaryakıtta bir indirim bekliyoruz.

“Her şeyin başı bu ülkede istikrarın sağlanabilmesi”

İndirim ticari araçların tamamında etkin olmalı ki vatandaş daha ucuza seyahat edebilsin. Otobüs fiyatları aynı şekilde diğer girdi maliyetlerini yükselten nedenlerden birisi ama esas temel sebep bu pandeminin uzun sürmesi akabinde de pandemi mücadelesiyle birlikte çevremizde ülkemize yakın olan Ukrayna-Rusya arasındaki savaşın belirli bölümü de ülkemizdeki hepinizin bildiği üzere koridorlar açılsa da oradan gelen ürün yeterli olacak mı ülkemiz açısından önemli. Her şeyin başı bu ülkede istikrarın sağlanabilmesi, fiyatların gerileyebilmesi için maliyetlerin düşürülmesi de yeterli değil.

“İşletmelerdeki karlılık esası 12 bin-15 bine varan dükkân sayısıyla birlikte rekabet olmadığı sürece fiyatların inmesini beklemek mümkün olmaz”

Tabi bir de ticari ahlak, kuralsızlık böyle 4 apartman geçtiğinde bir tane zincir market. Buraya geliyorlar, koşullanıyorlar. Fiyatların tespitinde 10 bin dükkânı olanlarla rekabet etmek çok zor. Dolayısıyla Burdur ekonomisi hiçbir şey kazanmıyor. Yanlarında çalıştırdığı part time. Sabah gidiyorsunuz akşam personeli göremiyorsunuz. Dolayısıyla yapılan işletmelerdeki karlılık esası 12 bin-15 bine varan dükkân sayısıyla birlikte rekabet olmadığı sürece fiyatların inmesini beklemek mümkün olmaz. Burada düğmeye bastığınız zaman Hakkari’de de İstanbul’da da aynı fiyat. Böyle istikrarsızlık olur mu? Antalya’da milyonlarca insan seyahat ediyor, turizm geliri vesaire vesaire oradaki dükkân kirasıyla buradaki dükkân kirası arasında önemli bir farklılık oluyor.

“Diğer bankalar da elini taşın altına koysun”

Bu bölge Göller Bölgesi çok önemli bir bölge. Dolayısıyla buranın turizm, tarih, kültür ve çok değerli insanları var. Tabi doğal içe dönük de ticaret hacmi var. İhracat yapabilecek, güçlü bir ihracat modelini oluşturabilecek bölge. Geleneksel yapı bir taraftan bozuluyor. Bozulduğu zaman ne oluyor; istihdamda sıkıntı oluyor. Ekonominin, Burdur’un kalkınabilmesi geleneksel yapının bozulmadan buradaki esnafı, sanatkarı büyütmek. Organize sanayi, sanayi siteleri vesaire. Burdur az önce başkanımızın bana takdim ettiği bakırın da bakır işçiliğinin de çok önemli merkezlerinden biri. Dolayısıyla burada esnafın mağduriyetinin önlenmesiyle ilgili de tedbir alınacak. Şimdi Devlet bankasının dışındaki bankalar kredi vermiyor. Kredi şu şekilde veriyor, tefeci faizi gibi özel bankalar, kamu bankasından yani esnaf kefalet kooperatiflerinin dışındaki faizlerle mücadele etmek son derece zor. Onun için diğer bankalar da elini taşın altına koysun.

“İş yerlerinde yüzde 100’e yakın kira artışları var”

İş yeri kiraları çok yüksek. Konutlarda yüzde 25 ile sınırladılar ancak iş yerlerinde bu yok. Yüzde 100’e yakın kira artışları var.  Dolayısıyla mal sahibi, esnafın eğer dükkanında iş yaptığını görünce hemen bir bahane ile ya kirayı artırıyor ya da çık diyor. Bunların hepsini halledebilmek için ne lazım, kuralların koyulması lazım. Esnaf sanatkarın ayakta kalabilmesini sağlayacak yeni teknolojilerin getirilmesi lazım. Onun da neydi adı dijital dünya da alışveriş işte getir gibi sitelerle esnafın eskiden yanında çırak çalıştırdığı sistem farklılaştı, motorize gruplar oldu. Dolayısıyla bu işlerin de bu şekilde olması lazım.  Motorize, ticari araçlara daha ucuz yakıt verildiği zaman hizmet sektöründe de vatandaşın konforunda da çok değişiklik, rahatlama olacak.

“Ortak meselemiz esnafın sorunlarının çözülmesi”

Metin kardeşim çok başarılı, güzel işler yapıyor. Bu bina da bunun bir işareti. Burada ortak bir payda da bir şeylerin halledilmesi lazım. O da ne, ortak meselemiz, esnafın sorunlarının bir an çözülmesi ile ilgili tedbirlerin alınması.

 

“Ekonominin frenlenebilmesi için evlerdeki elektriğin, doğalgazın fiyatlarının yükselmemesi lazım”

Seçim meseleleri bizim üstümüzde farklı bir iş. Biz esnaf sanatkarlar olarak siyasi konularda hem fikir beyan etme hem de siyasetin kademelerinde görev yapmama gibi bir durumumuz var. Dolayısıyla ülkede belki seçimler belki seçimden sonra yapılacak çalışmalar vatandaşı rahatlatır ama vatandaşa bugün bir şey lazım. Ne lazım, ekonominin frenlenebilmesi için evlerdeki elektriğin, doğalgazın fiyatlarının yükselmemesi lazım. Bunların ekonomiye yansımaması lazım. Siyasi istikrarın sağlanabilmesiyle birlikte enflasyonun da birlikte düşürülmesi lazım. Alınan tedbirlerin bazıları çok önemli gerilemelere neden oldu. Ama diğer taraftan da ülke neredeyse savaşın içindeki bir bölgede. Bir tarafta Ukrayna bir tarafta Rusya. Türkiye net tavrını ortaya koymasaydı belki bugün o koridor bile açılamazdı. Ama o koridordan gelecek olan da bize yeterli olacak mı? Olamayacak.

“Artık hiçbir meslekte çocuk, anne ve babasının yapmış olduğu mesleği yapmak istemiyor”

Onun için bu ticari hayattaki düzenlemenin en önemli etkisi bir bölümü mesleki eğitimle çözülecek, bir bölümü tarımdaki sorunun çözülmesi lazım, üçüncüsü de mesleki eğitimi geliştirerek sanatkar yetiştirmek lazım. Bir model olması lazım. Bu modelin başlangıcında okul öncesi, okul sonrası şartlandırma. Artık hiçbir meslekte çocuk, anne ve babasının yapmış olduğu mesleği yapmak istemiyor. Mesele eğer bir gazeteciyse çocuğu o sıkıntıları gördüğü zaman ‘ben gazeteci olmak istemiyorum’ diyor. Eğer bakkalın çocuğuysa ‘istemiyorum’ diyor. Yeni alternatif mesleklere yöneliş olduğu için kalifiye eleman da bulunmuyor. Sadece perakende sektörünün düzenlenmesi meselesi değil esas eğitimle bunun düzenlenmesi için de örneğin meslek liselerindeki geçiş süreçlerindeki ücretlerin normal çalışanla aralarındaki farkın yükseltilmesi cazip hale getirir. O zaman insanlar çocuklarını güvenle gönderirler. Şimdi eskisi gibi değil, sanayide aracınızı yaptıracak neredeyse usta kalmadı. Ne oldu servisler oldu. Herkes aracını oraya götürüyor. Bizim usta ile servisin arasındaki farkı herkes biliyor. Ama memlekette ustası, kalfası, çırağı yetişmediği için problem doğuyor. Memlekette bir taraftan işsizlik bir taraftan kalifiye eleman sıkıntısı var. İyi bir kaynakçı yok, bulunamıyor.”

“BAŞKAN SİPAHİ’DEN TEŞEKKÜR”

Ziyaret ile ilgili açıklama yapan Burdur Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Metin Sipahi ise, “ TESK Genel Başkanımız Sayın Bendevi Palandöken, TŞOF Başkanı ve TESK Genel Başkan Yardımcısı Fevzi Apaydın, TESK Genel Başkan Yardımcısı Burhan Aksak ile birlikte Birliğimize ziyarette bulundu. Isparta ESOB Başkanım Ahmet Tural, Türkiye Kahveciler Federasyonu Başkanı Murat Ağaoğlu, Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Osman Yardımcı, Antalya ESOB Başkanı Adlıhan Dere, Afyon ESOB Başkanı Cengiz Üstün, ve Birlik yönetim denetim disiplin kurulu üyelerimizin hazır bulunduğu ziyarette yeni hizmet binamıza hayırlı olsun ziyaretinde bulundu. Her zaman esnaf ve sanatkarlarımızın yanında olan Sayın Genel Başkanımıza gösterdiği ilgi ve alakadan dolayı teşekkür eder, çalışmalarında başarılarının devamını dilerim.” ifadelerini kullandı.

MUHAMMET FATİH BAŞCI / burduryenigün