Av. Ahmet Sedat Oktay

Avukat Ahmet Sedat Oktay yazdı Şirlek’ten Ötesi Melli midir?

Avukat Ahmet Sedat Oktay'ın Şirlek’ten Ötesi Melli midir? adlı köşe yazısı...

Şirlek’ten Ötesi Melli midir?

Bucak’ta nüktedan kişilerin dost meclislerinde “Şirlek’ten ötesi Melli’dir” diyerek tatlı bir kapışma başlattığına zaman zaman şahit oluruz.

Peki Şirlek’ten ötesi gerçekten Melli midir? Bu nükteleşmelerin altında bir gerçek var mıdır?

Net bir cevap bulamayız belki ama keyifli bir bilgi turu yapabiliriz.

Dilerseniz Şirlek’ten başlayalım.

Bucak’ta kâdim bir mevkiye adını veren Şirlek “Yoğurt Çömleği” demektir.

Bu yer ismini kullanırken yalnız değiliz.
Uşak’ta Şirlek Caddesini, Samsun’un Bafra İlçesinde ise Şirlek Tepe Höyüğünü kabaca bir araştırmayla görürüz.

Bu bilgilerden sonra Şirlek’in ötesine geçebiliriz.

Şirlek Mevki’nden Bucak-Kocaaliler Yolu istikametinde ilerlediğimizde Sırasıyla Beşkonak(Gerce) Köyü, Pamucak Mevki, Karaseki Köyü ve nihayetinde Melli Nahiyesinin ardılı olarak bildiğimiz Kocaaliler Beldesi’ne ulaşırız.

1896 Yılında Melli(Millü) Nahiyesine bağlı Köy Sayısının en az 11 olduğunu dikkatinize sunarak şu bilgiyi vermek isterim.
Aynı tarihlerde Bucak Nahiyesine bağlı yalnızca iki köy vardır.Bu iki köy, Şirlek’in ötesinde Bucak-Kocaaliler Yolunun solunda kalır. (XIX. Yüzyılın İkinci Yarısında Bucak’ta İdari ve Sosyal Yapı-Mustafa Ali Uysal)

Bucak’a bağlı iki köyden biri “Devri”dir. Bugünkü adıyla Taşyayla Köyü.
Diğeri ise Girmeği’dir. (Kremna, Kremgi, Girmeği)
Bugünkü adıyla Çamlık Köyü.
Devri, konar göçerlikten yerleşik hale geçilmesiyle kısa sürede büyümüş bir köydür.
Girmeği, İlk Çağlardaki Stratejik Konumunu ve önemini kaybetmesine rağmen 19. Yüzyıla gelindiğinde Bucak’la güçlü bağlara sahiptir.

1831 yılında hazırlanan 3213 numaralı Bucak Nüfus Sayım Defterinin “Girmeği nam-ı diğer Bucak Kazası” şeklinde işlenmesi Girmeği’nin nüfusu olmasa da nüfuzunun olduğunu göstermektedir. (V, Bucak ve Kızılkaya Nüfus Defteri, Araştırmacı Ahmet Uçar, Yayına Hazırlayan: Osman Oktay)

Kocaaliler Yolu üzerinde yer alan Gerce’nin(Beşkonak Köyü) de Melli Nahiyesinden ziyade Bucak ve Çamlık yerleşikleriyle bağlantılı olduğunu anlıyoruz. (Oğuzhan’dan Doğan Şehir Bucak, Araştırmacı Hasan Konu, Yayına Hazırlayan Osman Oktay)

Ezcümle Şirlek’in hemen ötesinde bulunan Devri (Taşyayla), Girmeği(Çamlık) ve Gerce(Beşkonak) Köyleri Millü(Melli) Nahiyesi sınırlarında yer almadıkları için idari geçmiş olarak “Melli” değildir.

Peki idari olmasa da Aşiret(Oymak, Oba) olarak bu köyler Melli olabilirler mi?

İlgili kaynağa baktığımızda Devri (Taşyayla), Girmeği(Çamlık) ve Gerce(Beşkonak) Köylerinin Melli Aşireti Yörüğü olduğuna dair bir kayıt ve emare de bulunmamaktadır. (Teke Yörükleri, Mehmet Ak, Milli Yörükleri Sf.60)

Mesela Pamucak Mevkiini geçtikten sonra sınırları başlayan Çobanpınarı Köyü “Gelesinli” adıyla Melli Nahiyesine bağlı bir köy olarak aynı kaynakta belirtilmektedir.
Bununla birlikte nahiyeye bağlı birçok oymak, mezra ve mahalle bilgileri kalem kalem bu eserde yer almaktadır: Karaseki Köyü’nün o yıllarda(1896) köy olmadığını anlıyoruz, devam sayfada ise Karaseki’nin o dönemde Kocaaliler’e bağlı bir mahalle olduğu bilgisi önümüze çıkıyor.
Ancak Şirlek’in hemen bitiminde bulunan yerleşim yerleri için Yekpare bir Melli Nahiye İdaresi ve Melli Oymak Kültürü göremiyoruz.
(Teke Yörükleri, Mehmet Ak, Milli Yörükleri Sf.61)

Muzipliğin bir eseri olarak gördüğüm ‘Şirlek’ten Ötesi “Melli”dir metaforuna bu bilgiler ışığında “Pamucak’tan berisi “Bucak” diye mukabelede bulunmak mümkün.

Tabi bu işin esprisi.

Antik Çağlardan bu yana literatürde kendine yer bulan, Uygarlık Tarihine adını altın harflerle yazdırmış Melli (Milyas) ve Çamlık’ın (Kremna) tarihi dokusunu anlatmak ve marka değerini yükseltmek bizim hemşerilik görevimiz.

Yakın zamanda Milyas Kenti, Melli Nahiyesi, Milli Aşireti üzerine keyifli bir bilgi turu yapmak dileğiyle.

6 Ocak 2025